Sylwetka kandydata

Sylwetka kandydata prof. dr hab. n.med. Michała Toborka
(na podstawie Laudacji prof.dr hab. n. med. Andrzeja Małeckiego)

Swoją działalność naukową Profesor Toborek rozpoczął już w trakcie studiów na Wydziale Lekarskim Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach, pracując w Kole Naukowym przy Katedrze Biochemii kierowanej przez prof. Mariana Dróżdża nad zagadnieniami dotyczącymi regulacji cyklu mocznikowego. Tam właśnie po raz zeszły się nasze drogi. Po studiach pracował w Katedrze Biochemii, gdzie uzyskał stopień doktora nauk medycznych. Zajmował się wówczas głównie biochemią tkanki łącznej i miażdżycą. W roku 1991 dr Toborek wyjechał do Lexington w USA, gdzie został zatrudniony jako post-doc na University of Kentucky. Jego wyjątkowe zdolności i pracowitość zostały szybko rozpoznane i docenione, przez co otrzymał propozycję dalszej pracy po zakończeniu stażu. Na tymże uniwersytecie przeszedł wszystkie szczeble rozwoju naukowego w USA, uzyskując stanowisko profesora w Division of Neurosurgery/ Department of Surgery. Godne podkreślenia jest – na co zwraca uwagę Recenzent Prof. J. Langfort – dwukrotne  (w r. 1998 i 2000) stypendium im. Aleksandra Humboldta, uznawane przez środowisko naukowe jako jedno z dwóch najbardziej prestiżowych stypendiów, w ramach którego rozwijał i doskonalił swój warsztat naukowy na Uniwersytecie Humboldta w Berlinie.

Od kilku lat pracuje  na należącym do najlepszych amerykańskich uczelni Uniwersytecie w Miami, gdzie piastuje zaszczytne stanowisko Leonard M. Miller Professor of Biochemistry and Molecular Biology na Wydziale Medycznym w Katedrze Biochemii i Biologii Molekularnej.

Zainteresowania naukowe prof. dr hab. n. med. Michała Toborka od wielu ogniskują się wokół szeroko pojętej neurobiologii ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień dotyczących bariery krew-mózg oraz funkcji śródbłonka, a także neurofarmakologii i toksykologii. Pracował nad wpływem kwasów tłuszczowych na funkcje śródbłonka, komórek nerwowych rdzenia kręgowego, nad wpływem polichlorowanych bifenyli na komórki śródbłonka. Prowadził nowatorskie badania nad wpływem kodowanego przez wirus HIV białka Tat na uszkodzenie komórek śródbłonka naczyń mózgowych oraz znaczeniem kawioliny; badał  wpływ amyloidu β na komórki śródbłonka, wreszcie nad wpływem szeregu substancji na florę jelitową i oś jelita-mózg. W ostatnim okresie prof. Michał Toborek prowadzi również szeroko zakrojone badania nad wpływem aktywności fizycznej na funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego, zwłaszcza bariery krew-mózg. Z oczywistych względów badania te są szczególnie bliskie zainteresowaniom pracowników AWF. Realizowany na naszej Uczelni grant OPUS, którego kierownikiem jest Pan Profesor dotyczy właśnie badań nad ochronnym wpływem aktywności fizycznej na ośrodkowy układ nerwowy w przypadku używania metamfetaminy.

Truizmem jest podkreślenie, że Prof. M. Toborek prowadzi badania z zastosowaniem najbardziej nowoczesnych metod, zarówno w warunkach in vitro, jak i in vivo. Należy zdecydowanie podkreślić, że Jego prace stanowią inspirację do podejmowania nowych badań naukowych w wielu ośrodkach naukowych w kraju i za granicą.

W swojej wieloletniej pracy w USA profesor M. Toborek zetknął się z wieloma wybitnymi naukowcami z całego świata. Nie trzeba tłumaczyć jak wielki wpływ mają takie kontakty nie tylko na rozwój warsztatu naukowego, ale również na podejście do swojej pracy i postrzeganie roli nauki w rozwoju cywilizacji i życiu poszczególnych społeczeństw. W tym kontekście pragnę podkreślić stały kontakt Profesora z badaczami z Polski umożliwiający im poznanie najnowszych metod badawczych i zdobywanie bezcennego doświadczenia.

Na szczególną uwagę zasługują wyjątkowe umiejętności prof. Michała Toborka w organizowaniu współpracy naukowców z różnych dziedzin i ośrodków z różnych krajów, owocującej możliwością prowadzenia bardzo cennych badań o charakterze interdyscyplinarnym. Pasja i energia Profesora sprawiają, że wielu badaczy decyduje się na podejmowanie zadań wydawałoby się niemożliwych do realizacji, chociażby z powodu tzw. przyczyn logistycznych.

Dla oceny pozycji badacza stosuje się tzw. podejście naukometryczne. Pan prof. dr hab. n. med. Michał Toborek posiada imponujący dorobek naukowy, na który składają się prace naukowe o liczbie cytowań wynoszącej ponad 5800 i współczynniku Hirscha równym 45. Sumaryczna wartość wskaźnika oddziaływania prac Profesora wynosi ponad 670. Na podkreślenie zasługuje utrzymywanie wysokiej częstości publikowania wyników badań oraz ustawiczny przyrost ich oddziaływania. Siedem prac zostało zacytowanych już ponad 100 razy, czyli uzyskało status prac wybitnych  o  szczególnie istotnym wpływie na rozwój wiedzy oraz dalsze kierunki badań naukowych.

Ponadto, Pan Prof. M. Toborek posiada ogromne doświadczenie w zdobywaniu i realizacji grantów naukowych. Był kierownikiem 21 projektów badawczych, z najbardziej prestiżowymi finansowanymi przez NIH włącznie. W tym miejscu należy podkreślić, że od szeregu lat należy on do 5-10% badaczy zdobywających najlepsze finansowanie w USA w dziedzinie biochemii.   

O uznaniu dla dorobku Profesora Michała Toborka świadczy także jego aktywny udział w pracach ciał kolegialnych i organizacji naukowych, do komitetów naukowych zjazdów i sympozjów naukowych do których jest zapraszany, a także w redakcjach czasopism. Jest Profesor członkiem  Rady Naukowej na Uniwersytecie Miami gdzie  reprezentuje Wydział Lekarski; Rady Naukowej Towarzystwa Nanomedycyny Zindywidualizowanej (Society for Personalized Nano-Medicine). Zwraca uwagę jego członkowstwo w Radzie Kuratorów Polskiej Akademii Nauk, Wydziału V (Nauk Medycznych), gdzie jest jednym z dwóch przedstawicieli zagranicznych środowisk naukowych. Ponadto bierze udział w licznych panelach ekspertów oceniających granty naukowe i jest członkiem redakcji 11 renomowanych czasopism naukowych; jest obecnie zastępcą redaktora naczelnego Journal of Nutritional Biochemistry  oraz  Tissue Barriers.

Warto podkreślić, że prof. Toborek jest obecnie prezesem elitarnego i prestiżowego Society of NeuroImmune Pharmacology. Należy w tym miejscu wspomnieć zorganizowany w Krakowie w kwietniu bieżącego roku zjazd SNIP, w organizacji którego uczestniczyła Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach.

Obrazu Pana Profesora Michała Toborka jako wyjątkowo aktywnego, rozpoznawalnego w skali światowej i cenionego badacza dopełnia długa lista nagród i wyróżnień przyznanych przez amerykańskie i międzynarodowe instytucje, organizacje i stowarzyszenia naukowe. Jest  wielokrotnym laureatem nagród Uniwersytetu Kentucky za szczególne osiągnięcia w pracy naukowej, jest laureatem nagrody American Heart Association za osiągnięcia badawcze pt. „Excellence in Research Award”; American College of Nutrition wyróżnił Go nagrodą dla nowych badaczy „Anafred N. Halpern New Investigator Award ”, wreszcie w 2014r. otrzymał “Wybran Award” - najważniejszą nagrodę przyznawaną przez Society for Neuroimmunopharmacology za wybitne osiągnięcia naukowe.

Należy zaznaczyć ogromną odpowiedzialność i uczciwość prof. Michała Toborka, które również są natychmiast rozpoznawane i wysoce cenione przez współpracujących z nim badaczy.  W czasie spotkań jakie miałem okazję odbyć ze współpracującymi z nim naukowcami – zaznaczam, że nie tylko z jego podwładnymi – miałem okazję wielokrotnie usłyszeć słowa uznania i podziwu. Pragnę również podkreślić bardzo pozytywne cechy osobowości prof. Toborka, jego inteligencję, łatwość porozumiewania się i skromność ułatwiające codzienną pracę, wpływające mobilizująco i konsolidująco na zespół, co prowadzi do zwiększenia jego odpowiedzialności za badania i zaangażowania. Dzięki swojej wiedzy, ale również życzliwości i zaangażowaniu w przekazywanie wiedzy i umiejętności młodszym badaczom, prof. Michał Toborek jest dla nich gwarantem uzyskania dobrej pozycji wyjściowej do dalszego, już bardziej  samodzielnego rozwoju. Na poparcie tej tezy wystarczy wymienić imponującą liczbę badaczy, którzy przewinęli się przez laboratoria Prof. Toborka na Uniwersytetach: Kentucky oraz Miami jako „postdoctoral scholars”, wynoszącą 32.

W przypadku profesora uniwersyteckiego istotnym zadaniem jest przekazywanie wiedzy nie tylko bliskim współpracownikom, co jest oczywiście warunkiem dobrej współpracy, ale również studentom uczelni. Był promotorem w 5 przewodach doktorskich, w tym przeprowadzonych w naszym kraju oraz wielokrotnym recenzentem w postępowaniu o nadanie stopnia naukowego doktora. Prof. dr hab. n. med. Michał Toborek posiada duże doświadczenie dydaktyczne. Prowadził bowiem przed wyjazdem do USA zajęcia w Zakładzie Biochemii Śląskiej Akademii Medycznej, a następnie dla studentów kierunków medycznych, szczególnie na studiach doktoranckich i podyplomowych na University of Kentucky oraz University of Miami. Zarówno zajęcia prowadzone w języku polskim, jak i angielskim zawsze były wysoko cenione przez słuchaczy.

Na podkreślenie zasługuje fakt, że Prof. Michał Toborek posiada również praktyczne doświadczenie kliniczne. Po zakończeniu stażu podyplomowego podjął pracę na oddziale neurologii, którą po trzech latach przerwał niestety (dla medycyny klinicznej) jego wyjazd do Stanów Zjednoczonych. Niewątpliwie jednak doświadczenie wyniesione z trudnej pracy w szpitalu sprzyjało rozwojowi jego aktywności naukowej oraz właściwemu rozłożeniu akcentów i wybieraniu istotnych kierunków badań.        

Najkrócej można podsumować sylwetkę Prof. Toborka za pomocą słów Recenzenta, Prof. Jana Albrechta: „Profesor Toborek jest uczonym harmonijnie kompletnym, wyróżniającym się we wszystkich obszarach działalności zawodowej”.  Prof. Albrecht pisze również: „Bez wątpienia, nadanie Profesorowi Michałowi Toborkowi tytułu doktora honoris causa, przyczyni się do dalszego pogłębienia Jego obustronnie owocnych i pożytecznych kontaktów z nauką polską”.